Zdrowie psychiczne jest jednym z filarów naszego dobrostanu. Współczesny świat stawia przed nami wiele wyzwań. Codzienny stres, napięcia i presja mogą negatywnie wpływać na nasz stan emocjonalny. Samo dbanie o dietę i aktywność fizyczną to jeszcze za mało, aby osiągnąć wellbeing. Właśnie dlatego troska o zdrowie psychiczne jest tak ważna. Ale czym właściwie jest zdrowie psychiczne? Jak możemy o nie dbać? Odpowiedzi na te pytania oraz praktyczne porady znajdziesz w moim artykule.
Czym jest zdrowie psychiczne?
Zdrowie psychiczne (ang. mental health) to nie tylko brak choroby czy zaburzeń psychicznych. To także zdolność do radzenia sobie z wyzwaniami życia, budowanie satysfakcjonujących relacji i realizowania swojego potencjału. To poczucie dobrostanu. Zdrowie psychiczne to pojęcie, które obejmuje także nasze emocje, myśli i zachowania. Jest ono integralną częścią całościowego zdrowia człowieka, obok zdrowia fizycznego.
W definicjach zdrowia psychicznego podkreślana jest umiejętność radzenia sobie z codziennym stresem, oraz podejmowania racjonalnych decyzji.
Oto kilka definicji zdrowia psychicznego:
Definicja Światowej Organizacji Zdrowia (WHO):
„Zdrowie psychiczne (mental health) to stan dobrostanu, w którym jednostka zdaje sobie sprawę ze swoich możliwości, potrafi radzić sobie ze zwykłymi stresami życia, może pracować produktywnie i jest w stanie wnosić wkład w życie swojej społeczności.”
Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (APA) definiuje zdrowie psychiczne jako:
„Stan emocjonalnego, psychicznego i społecznego dobrostanu, który wpływa na sposób, w jaki myślimy, czujemy i zachowujemy się. Zdrowie psychiczne determinuje również sposób, w jaki radzimy sobie ze stresem, relacjami i podejmowaniem decyzji.”
Według innych definicji zdrowie psychiczne obejmuje m.in. subiektywne poczucie dobrostanu, poczucie własnej skuteczności (sprawstwa), autonomię, kompetencje oraz samorealizację własnego potencjału intelektualnego i emocjonalnego.
Z perspektywy psychologii pozytywnej, zdrowie psychiczne to zdolność do odczuwania radości, budowania pozytywnych relacji i samorealizacji. Na moim kanale YouTube Twoja Kariera i Psyche znajdziesz całą serię filmików na temat zdrowego optymizmu dawania sobie rady w stresie i kryzysach emocjonalnych oraz inne porady pomagające budować dobrostan psychiczny.
Pomogłam także wielu klientom odzyskać radość życia lub poukładać sobie sprawy zawodowe. Ponad 130 pisemnych rekomendacji od klientów najlepiej pokazuje, jak jestem skuteczna.
Dlaczego warto dbać o zdrowie psychiczne?
Troska o zdrową psychikę to inwestycja w naszą przyszłość oraz przepis na satysfakcjonujące i pełne życie. Dbanie o zdrowie psychiczne przynosi wiele korzyści, takich jak:
– Lepsza jakość życia. Osoby, które dbają o swoją psychikę, częściej odczuwają szczęście i satysfakcję. Łatwiej im osiągnąć spełnienie. Cieszyć się nawet z drobiazgów, zaś codzienne małe i większe problemy nie ściągają ich tak bardzo w dół. Mają oni bowiem poczucie, że potrafią poradzić sobie trudnościami oraz potrafią wykorzystywać swoje szeroko rozumiane zasoby.
– Większa odporność na stres. Mając większą sprężystość psychiczną i zadbane zdrowie psychiczne, łatwiej nam radzić sobie z problemami w życiu osobistym i zawodowym. Natomiast gdy zmagamy się z problemami psychicznymi, nawet drobne trudności urastają do rangi poważnych problemów, a nawet mogą prowadzić do kryzysów emocjonalnych, depresji czy zaburzeń lękowych.
– Lepsze relacje. Osoby z dobrą kondycją psychiczną są w stanie lepiej zadbać zarówno o swoich bliskich, jak i samych siebie. Przekłada się to na bardziej satysfakcjonujące związki.
– Mniej konfliktów interpersonalnych. Kiedy czujemy się zdołowani, rozgoryczeni, mamy depresję lub zaburzenia psychiczne, zwykle jesteśmy bardziej drażliwi i przewrażliwieni. Przeszkadzają nam nawet drobiazgi. Częściej więc możemy wchodzić w sprzeczki czy nieporozumienia zarówno w pracy, jak i w rodzinie czy z przyjaciółmi.
– Większa efektywność w pracy. Problemy ze zdrowiem psychicznym zwykle negatywnie przekładają się na naszą kreatywność, efektywność, umiejętność skoncentrowania się na zadaniach.
– Zdrowie psychiczne poprawia koncentrację i kreatywność. To prawda, że wiele wybitnych dzieł zostało stworzonych przez ludzi, którzy bardzo cierpieli, czy mieli wręcz załamanie psychiczne wskutek nieszczęśliwej miłości, utraty ukochanej osoby czy innych tragedii. Jednak w naszej codziennej pracy i natłoku obowiązków znacznie łatwiej nam się pracuje i osiągamy lepsze rezultaty, kiedy zadbaliśmy zarówno o zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Mając migrenę czy grypę żołądkową, trudno jest nam wywiązywać się z obowiązków służbowych. Podobnie depresja, zaburzenia lękowe, chroniczny stres, wypalenie zawodowe, a zwłaszcza choroby psychiczne negatywnie wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie w pracy i życiu osobistym.
– Łatwiej uczyć się nowych rzeczy, podejmować wyzwania, wychodzić poza strefę komfortu, aby osiągać swoje cele i spełniać marzenia. Pracowałam z wieloma osobami, którym depresja, wysoki poziom lęku, przesadne obawy czy bardzo niska samoocena nie pozwalały budować kariery zawodowej adekwatnej do ich talentów, wiedzy i umiejętności. Niektórzy ludzie, aby wyjść na prostą, potrzebowali najpierw wsparcia psychoterapeuty i/lub farmakoterapii.
– Dbając o psychikę, dbamy także o ciało i silniejszy system odpornościowy. Badania wykazują, że stres i problemy psychiczne mogą osłabiać odporność organizmu. Stan umysłu ma bezpośredni wpływ na zdrowie ciała. Przewlekły stres, bycie ciągle zalewanym negatywnymi/trudnymi emocjami (np. rozgoryczenie, smutek, żal, poczucie krzywdy) mogą osłabiać układ odpornościowy, a nawet prowadzić do różnych schorzeń. Choroby psychosomatyczne są dziś prawdziwą plagą!
Jak dbać o zdrowie psychiczne?
– Dbaj o swoje emocje. Akceptuj swoje uczucia i pozwól sobie na ich przeżywanie. Nie tłum emocji, gdyż zgodnie z tzw. efektem odbicia, im bardziej będziesz je od siebie odpychać, tym mocniej będą do ciebie wracać. Naucz się je rozumieć i wyrażać w zdrowy sposób tak, aby nie krzywdzić innych. Podczas moich szkoleń z radzenia sobie z trudnymi emocjami, pokazuję konkretne techniki.
– Uprawiaj sport. „W zdrowym ciele zdrowy duch“ – ta ponadczasowa prawda nabiera szczególnego znaczenia w naszym zabieganym świecie. Zwłaszcza, że większość z nas długie godziny spędza w niezdrowej pozycji, nadwyręża kręgosłup i wzrok, siedząc w pracy i w czasie wolnym zbyt dużo przy komputerze, tablecie czy komórce.
Coraz mniej ludzi pracuje fizycznie, więc musi sobie w świadomy sposób zapewnić odpowiednią ilość ruchu – najlepiej na świeżym powietrzu. Prowadź zdrowy, aktywny tryb życia. Uprawiaj sport, jaki lubisz i jaki jest dopasowany do Twojego stanu zdrowia i kondycji fizycznej. Kluczowa jest regularność, a nie duża intensywność! Pamiętaj, aby nie przeciążać swojego ciała w sposób, który zamiast dobrostanu przyniesie kontuzje, czy wręcz choroby.
– Odpowiednio długi sen jest niezbędny dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Już nawet jedna zarwana noc bardzo negatywnie wpływa na naszą zdolność koncentracji, kreatywność, a nawet zwiększa drażliwość i odczuwanie bólu fizycznego oraz psychicznego! Chroniczny niedobór snu upośledza również zdolność naszego organizmu do regeneracji oraz zdrowienia, a nawet sprzyja tyciu, niezdrowym nawykom i nałogom. Ponadto, gdy jesteśmy niewyspani, to dużo gorzej znosimy wszelkie stresory – zarówno stresory psychiczne i emocjonalne, jak i stresory metaboliczne (niezdrowa dieta), środowiskowe (np. hałas), stresory termiczne (zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura).
– Zdrowa dieta w bezpośredni sposób przekłada się na nasze samopoczucie psychiczne i fizyczne. Jak mówi mądrość ludowa: „Jesteś tym, co jesz”! Niedobory witamin i mikroelementów mogą wręcz prowadzić do stanów depresyjnych, zaburzeń pamięci lub lękowych, problemów z koncentracją i wielu innych! Jak podaje Dr psychologii Tomasz Witkowski: „Okazuje się, że aż 1/3 osób skierowanych na szpitalne leczenie psychiatryczne, może mieć deficyt witaminy B2 (ryboflawiny). Jej brak w diecie to pewna depresja i apatia. U jednej piątej osób skierowanych do brytyjskich szpitali psychiatrycznych, stwierdzono niski poziom kwasu foliowego, którego niedobór powoduje uczucie zmęczenia, depresję i roztargnienie. W tych samych badaniach stwierdzono, że aż 1/4 pacjentów miała niski poziom witaminy B12 (kobalaminy), której niedobór jest związany osłabieniem pamięci i poważnymi chorobami umysłowymi, takimi jak psychozy. Niedobór witaminy B1 (tiaminy) prowadzi do obniżenia zdolności koncentracji, roztargnienia, zwiększonej drażliwości, depresji i bezsenności.” (Zakazana Psychologia, str. 215 )
Aby zbilansowana dieta stała się Twoim codziennym stylem odżywiania, możesz skorzystać z porady dietetyka lub czerpać cenne informacje od profesjonalistów, którzy dzielą się wiedzą w mediach społecznościowych. Ja szczególnie cenię sobie: Bartka Czekałę, doktora Bartka Kulczyńskiego, lekarza Skoczylasa, Mateusza Ostręgę, Iwonę Wierzbicką
– Ogranicz stres. Wyeliminuj lub ogranicz te stresory, których jesteś w stanie uniknąć np. zerwij kontakty z toksycznymi ludźmi, odejdź z firmy, w której jest mobbing. Jako coach kryzysowy, pomagam klientom wypracować metody radzenia sobie ze stresem i problemami oraz zbudować przekonania, dzięki którym zwiększają swoją rezyliencję. Dzięki temu lepiej radzą sobie z przeciwnościami losu oraz trudnymi sytuacjami, które są naturalnym elementem życia.
– Wypróbuj techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, mindfulness (praktyka uważności), głębokie oddychanie, joga, ćwiczenia rozciągające, trening autogenny Schultza, trening Jacobsona. Przekonaj się na własnym ciele, które metody w Twoim w przypadku są najskuteczniejsze.
Obejrzyj serię moich filmików z praktycznymi poradami, jak zbudować swój własny pakiet antystresowy, przełamać blokujące przekonaniami oraz wzmacnianiem swojego poczucia sprawstwa. Więcej o moich szkoleniach z radzenia sobie ze stresem znajdziesz tutaj.
– Buduj relacje. Emocjonalne wsparcie i poczucie przynależności działają jak bufor przed negatywnymi doświadczeniami. Pokazują to badania naukowe prezentowane m.in. w książce Siła Stresu Kelly McGonnigal. Autentyczne, głębokie relacje, pełne bliskości, miłości i troski to najwspanialszy dar, jaki możemy otrzymać. Musimy jednak umieć na co dzień dbać o rodzinę i przyjaciół! Inaczej stracimy te najcenniej związki. Otaczaj się ludźmi, którzy Cię wspierają. Dają poczucie bezpieczeństwa i akceptacji.
Obejrzyj moje filmiki o 5 językach miłości, dbaniu o przyjaciół oraz o uwalnianiu się z toksycznych relacji, aby odzyskać spokój ducha, poczucie własnej wartości oraz zrobić miejsce dla wartościowych ludzi, którzy nas szanują.
Pamiętaj, aby te relacje były partnerskie i pozwalały Ci na otwarte mówienie o swoich potrzebach i uczuciach oraz abyś Ty dawał/a taką samą przestrzeń zrozumienia i empatii swoim bliskim!
Jeśli chcesz przeanalizować ze mną, co możesz zrobić, aby poprawić swoje relacje, zapraszam na indywidualne konsultacje.
– Zarządzaj czasem, energią mentalną i obowiązkami. Unikaj przeciążenia pracą. Planuj czas na odpoczynek i pasje. Naucz się priorytetyzować. Pielęgnuj w sobie wytrwałość i konsekwencję.
Jeśli chcesz, możemy popracować nad tym razem podczas indywidualnych sesji lub zaproś mnie do swojej firmy, abym poprowadziła szkolenie grupowe.
– Nie wstydź się prosić o pomoc. Otwórz się na tych, którzy są gotowi Cię wspierać. Komunikuj w sposób czytelny, że potrzebujesz pomocy. Nie licz na to, że inni będą czytać w Twoich myślach! A nawet, gdy widzą, że masz jakieś problemy, mogą zakładać, że urażą Cię oferując swoją pomoc, skoro Ty ich nie prosisz. W razie potrzeby skorzystaj z profesjonalnego wsparcia psychologa, psychoterapeuty, coacha lub psychiatry.
Coaching kryzysowy jako wsparcie w dbaniu o zdrowie psychiczne
Coaching to skuteczna metoda wspierająca rozwój osobisty i poprawę zdrowia psychicznego. W ramach sesji coachingowych pomagam moim w klientom zarówno w kwestiach zawodowych, życiowych, jak i w ramach coachingu kryzysowego.
Praca ze mną pomoże Ci:
– rozpoznawać swoje emocje i lepiej je kontrolować
– budować zdrowe nawyki, zarządzać czasem i poprawiać jakość życia
– pokonywać wewnętrzne blokady i ograniczające przekonania
– zwiększać poczucie własnej wartości
– lepiej radzić sobie ze stresem i napięciem
– budować partnerskie relacje
– znaleźć bardziej satysfakcjonują pracę (coaching kariery)
– rozsądniej zarządzać pieniędzmi, oszczędzać i zbudować poduszkę finansową (coaching finansowy)
Jeśli chcesz zadbać o swoje zdrowie psychiczne, osiągnąć pełnię swojego potencjału i rozwiązać problemy, zapraszam Cię na sesje coachingowe.
To inwestycja w Twoje dobre samopoczucie, lepsze relacje i sukces w życiu zawodowym oraz osobistym.
Skontaktuj się ze mną i zacznij swoją drogę do lepszego, bardziej harmonijnego życia!
Zapraszam!