Wiele osób podczas sesji coachingu kariery mówi mi, że bardzo chce zmienić pracę, bo obecnej ma już dosyć. Jednak, gdy pytam, jakie konkretnie kroki podjęły w tym kierunku, okazuje się, że było ich niewiele… Co nas blokuje? Jak przełamać ten impas?
Co nas blokuje przed aktywnym poszukiwaniem pracy?
Kiedy prowadzę sesje coachingu kariery, często zdarza się, że choć klienci bardzo narzekają na obecną pracę i deklarują, że szukają nowej, tak naprawdę niewiele robią w tym kierunku. Niektórym bardzo dużo czasu zajmuje choćby aktualizacja swojego CV lub napisanie listu motywacyjnego. A nawet jeśli podczas sesji wspólnie wypracujemy te dokumenty to, jak się okazuje, wysyłają swoje aplikacje do niewielu firm. Dzieje się tak, mimo że klienci doskonale zdają sobie sprawę, iż szansa na to, że nowy pracodawca pierwszy do nich dotrze jest bardzo mała.
Dlatego ważnym elementem coachingu kariery jest pomoc klientowi w zrozumieniu, dlaczego nieświadomie sabotuje działania zwiększające swoje szanse na zmianę pracy. Pamiętajmy, że na nasze działania ogromny wpływ mają emocje. Nawet jeśli na poziomie racjonalnym rozumiemy, że praca sama do nas nie przyjdzie i wiemy, jakie należy podjąć działania, to na poziomie emocji targają nami sprzeczności i lęki. Mamy dosyć obecnej pracy, jesteśmy sfrustrowani i chcemy z niej odejść, ale boimy się, czy w nowej firmie damy sobie radę, jak odnajdziemy się wśród nowych ludzi, czy nie trafimy jeszcze gorzej. W starej firmie trzymają nas relacje z ludźmi, przyzwyczajenie, znajomość własnych zadań oraz pisanych i niepisanych norm tam obowiązujących, a nawet pewien rodzaj bezpieczeństwa (choćby złudnego) i przewidywalności.
Może jednak być tak, że pewne nasze emocje są nieuświadomione – np. lęk przed odrzuceniem i byciem ocenianym. Przecież wysyłając 50 CV nie dostaniemy 50 ofert pracy. Zwykle większość pracodawców nas odrzuca – i to nawet bez możliwości osobistego zaprezentowania się podczas spotkania. Ten lęk bywa tak paraliżujący, że niektórzy podświadomie ograniczają liczbę ofert, na jakie odpowiadają (np. twierdzą, że jak nie spełniają 100% wymagań z ogłoszenia, to nie ma sensu wysyłać aplikacji), gdyż dzięki temu zmniejszają liczbę pracodawców, którzy ich nie zechcą… Choć na poziomie racjonalnym wiedzą przecież, że każde wysłane CV to potencjalna szansa na nową pracę, zaś wymagania są w ofertach podawane na wyrost.
Także sam fakt, że potencjalny pracodawca nas ocenia oraz porównuje z innymi kandydatami (niekoniecznie na naszą korzyść) bywa nieprzyjemny. Jest to szczególnie trudne dla osób z niską samooceną, gdyż dodatkowo osłabia ich poczucie własnej wartości i blokuje przed podejmowaniem kolejnych prób dotarcia do nowego pracodawcy. Niezwykle ważne jest, aby poszukujący pracy dostał wsparcie od bliskich, gdyż w momencie zwątpienia w swoje kompetencje w ogóle przestanie szukać pracy albo będzie mieć tak negatywne nastawienie i brak wiary w siebie, że faktycznie źle wypadnie na rozmowie kwalifikacyjnej (tak właśnie działa samospełniająca się przepowiednia).
Paradoksalnie bywa, że nieświadomie boimy się, aby nowego miejsca zatrudnienia za szybko nie znaleźć, gdyż nowa praca to stres, ryzyko, niepewność, większy nakład pracy na wdrożenie się. Czekamy na moment, kiedy będziemy bardziej psychicznie gotowi na taką zmianę, gdy pozamykamy różne sprawy zawodowe i prywatne, gdy już będziemy po wakacjach, gdy skończy się zima, gdy … Dlatego szczerze mówię moim klientom, że taka chwila, gdy wszystkie lęki przed zmianą pracy znikną, zaś poszukiwaniom nowego zatrudnienia będzie towarzyszyć jedynie entuzjazm, może nigdy nie nadejść. Nie ma więc sensu czekać na „lepszy moment”.
Drugim ważnym czynnikiem podczas szukania nowej pracy jest utrzymywanie przez kandydata wysokiej motywacji wewnętrznej, gdyż bez niej szybko się zniechęci i zaprzestanie aktywnych działań. Zawsze powtarzam moich klientom, że szukanie pracy to ciężka praca… Pochłania mnóstwo czasu i energii. Nikt mi nie wmówi, że przeglądanie setek ofert oraz wysyłanie swoich aplikacji jest fascynujące. Utrzymanie w sobie wewnętrznej motywacji oraz konsekwentne podejmowanie aktywnych działań w celu znalezienia pracy jest niezmiernie trudne. Również w tej sytuacji wsparcie coacha oraz wykonywanie z nim ćwiczeń wspierających pozytywną samoocenę (np. techniki afirmacyjne) są niezwykle pomocne.
Praktyczne rady dla chcących zmienić pracę:
- Zrób plan działania: spisz listę wszystkich działań, jakie zamierzasz podjąć, aby znaleźć nową pracę. Nie ograniczaj się tylko do przeglądania portali z ofertami pracy i odpowiadania na aplikacje. Podczas sesji coachingu kariery opracowuję z klientem również dodatkowe działania, jakie może wykonać w tym kierunku. Następnie określ, do kiedy zamierzasz zrealizować zadanie (np. aktualizację swojego CV) oraz jak dużo czasu poświęcisz na aktywne szukanie (np. trzy godziny w każdy weekend). Jeśli nie zobowiążesz się do tego sam przed sobą, to będziesz nieustannie odkładać te działania, gdyż zawsze jest tyle innych rzeczy do zrobienia…
- Powiedz swoim znajomym, że szukasz pracy. Wykorzystanie networkingu (czyli sieci osobistych kontaktów) znacząco zwiększa twoje szanse znalezienia nowej pracy, gdyż zwykle poszukiwania kandydata rozpoczynają się jeszcze zanim ogłoszenie rekrutacyjne trafi do publicznej wiadomości (np. na stronę internetową firmy). Część pracodawców w niewielkim stopniu sama zamieszcza oferty pracy lub traktuje to tylko jako dodatkowy kanał rekrutacji, gdyż choć jest zasypywana setkami CV, to większość z nich w ogóle nie spełnia wymagań, zaś przeglądanie aplikacji pochłania mnóstwo czasu. Wiele razy zdarzało mi się jako rekruterowi, że choć kandydaci przysyłali swoje aplikacje w odpowiedzi na konkretne ogłoszenie, to z góry było wiadomo, że nie mają szans na to stanowisko (np. na ogłoszenie o poszukiwaniu lekarza swoje CV przesyłają fizjoterapeuci). To więc naturalne, że wielu pracodawców chętniej korzysta z rekomendacji swoich pracowników lub znajomych, gdyż jeśli ktoś nam poleca danego kandydata, to w pewnym stopniu za niego ręczy. Druga korzyść z puszczania wici wśród znajomych jest taka, że zapewne będą cię oni pytać, czy już coś znalazłeś, ile wysłałeś CV itp. – masz więc dodatkowy motywator, aby naprawdę aktywnie szukać.
- Skorzystaj z pomocy coacha kariery. Można oczywiście wyłącznie samemu z sukcesem podejmować działania służące zmianie pracy, ale niestety niewiele osób ma tyle wewnętrznej determinacji, umiejętności automotywacji oraz wiedzy w zakresie poruszania się po rynku pracy i w obszarze technik rekrutacyjnych, aby naprawdę efektywnie szukać pracy oraz profesjonalnie przygotować się do rozmowy rekrutacyjnej. Choć samodzielna analiza swoich mocnych i słabych stron oraz ćwiczenie odpowiedzi na potencjalne pytania, jakie mogą paść na rozmowie kwalifikacyjnej, są oczywiście niezbędne (gdyż coach nie zrobi tego za ciebie), to działanie jedynie w oparciu o własne zasoby przypomina grę z samym sobą w szachy – nie dostajesz informacji zwrotnej (feedbacku), nie masz możliwości sprawdzenia się w konfrontacji z drugą osobą oraz nie masz dostępu do wiedzy i pomysłów z zewnątrz. Coach – zwłaszcza jeśli równocześnie ma doświadczenie jako rekruter oraz trener umiejętności psychospołecznych – nie tylko zada ci pytania pozwalające spojrzeć z różnych stron na twoją pozycję na rynku pracy, ale również podzieli się wiedzą merytoryczną dotyczącą rekrutacji oraz przećwiczy z tobą rozmowę kwalifikacyjną oraz autoprezentację.
Anna Daria Nowicka – socjolog, trener, coach
Artykuł został opublikowany na portalu Medycyna i Pasje